สายน้ำ...นำมาอารยธรรมโลก

แม่น้ำอเมซอน
ขอขอบคุณภาพจากwww.zoomania.org


น้ำมีองค์ประกอบทางเคมีเป็นไฮโดรเจน (H) 2 อะตอม และออกซิเจน (O) ๑ อะตอม รวมกันเป็นน้ำ         ๑โมเลกุล (H2O) โดยทั่วไปน้ำเป็นของเหลวที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส แต่ในสภาวะบนโลกพบน้ำได้ทั้ง ๓ สถานะ คือของเหลว ของแข็ง และก๊าซหรือไอน้ำ
โดยมีการหมุนเวียนเปลี่ยนสถานะไปตามสภาพแวดล้อมจนเป็นวัฏจักรของน้ำ ซึ่ง ๙๗ % ของน้ำบนโลกเป็นน้ำในมหาสมุทร ที่เหลือเป็นธารน้ำแข็ง น้ำแข็งขั้วโลก แม่น้ำ ทะเลสาบ และไอน้ำ

น้ำเป็นสิ่งสำคัญกับทุกชีวิตบนโลกใบนี้ หากขาดอาหาร สัตว์โลกก็ยังสามารถมีชีวิตอยู่ได้นับเดือน แต่หากขาดน้ำเพียง ๒ - ๓ วัน ก็อาจถึงตายได้

โดยเฉพาะมนุษย์ น้ำจึงสำคัญมากกับชีวิตรองจากอากาศ เพราะในร่างกายของคนเรามีน้ำเป็นองค์ประกอบถึง ๒ ใน ๓ ส่วน โดยอยู่ในรูปแบบต่างๆ เช่น เลือด น้ำเหลือง และเป็นองค์ประกอบอยู่ในทุกๆ เซลล์ทั่วร่างกาย เพื่อให้เซลล์คงรูปอยู่ได้และทำงานได้อย่างปกติ พร้อมกับนำสารอาหารไปหล่อเลี้ยงอวัยวะต่างๆ และนำของเสียออกจากร่างกาย เป็นสิ่งควบคุมสมดุลในร่างกาย น้ำจึงเป็นปัจจัยที่สำคัญยิ่งต่อการดำรงชีพของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตบนโลก

หากศึกษาประวัติศาสตร์ จะพบร่องรอยอารยธรรมของมนุษย์ในอดีตส่วนใหญ่เจริญรุ่งเรืองขึ้นบริเวณใกล้กับลุ่มแม่น้ำแทบทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นลุ่มแม่น้ำไนล์ ในอียิปต์ ลุ่มแม่น้ำฮวงโหในจีน ลุ่มแม่น้ำสินธุในอินเดีย หรือแม้แต่ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาของไทยเรา
และเมื่อน้ำเป็นสิ่งสำคัญต่อการดำรงชีพ น้ำจึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ ซึ่งมนุษย์เราก็รู้จักวิธีกักเก็บน้ำไว้ใช้ไม่ให้ขาดแคลนมานานแล้วในรูปแบบต่าง ๆ

แม่น้ำอามูร์ เป็นแม่น้ำในเขตทวีปเอเชีย ไหลผ่านประเทศมองโกเลีย จีน รัสเซีย และไหลลงที่มหาสมุทรแปซิฟิก มีระยะทางตลอดสาย ๔,๓๕๒ กิโลเมตร ( ๒,๗๐๔ ไมล์)
ขอขอบคุณภาพจากhttp://travel.mthai.com/world-travel/37993.html

ลำน้ำที่เกิดจากพนมดงเร็กรวมกันเป็นลำน้ำน้อยใหญ่ ไหลลงทะเลสาบอันเป็นบ่อเกิดวัฒนธรรมของอาณาจักรเขมรมานับพันปี ภาพจาก learnnc.org
ขอขอบคุณภาพจากwww.sujitwongthes.com

โตนเลสาบ
ขอขอบคุณภาพจากwww.dailymail.co.uk

อารยธรรมขอมและสุโขทัย ไทย
ขอมมีระบบจัดการน้ำอยู่ในขั้นสูง เช่น เมืองพระนครมีการสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่คล้ายทะเลสาบ เรียกว่า บาราย ใช้กักเก็บน้ำเพื่อการชลประทาน และมีการขุดคูคลองต่างๆ เพื่อลำเลียงน้ำไปยังส่วนต่างๆ ของเมืองที่มีประชากรอยู่อาศัยจำนวนมาก ส่วนอาณาจักรสุโขทัยมีการสร้างอ่างเก็บน้ำและสระน้ำขนาดใหญ่ เรียกว่า ตระพัง ซึ่งขุดไว้ทั้งภายในเมืองและนอกเมือง เพื่อกักเก็บน้ำจากเทือกเขาและแม่ลำพันที่เป็นสาขาของแม่น้ำยมไว้ใช้ยามหน้าแล้ง คล้ายกับบารายแบบอารยธรรมขอม

..
ปราสาทนครวัด ขอขอบคุณภาพจากbabnee.com


อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ อินเดีย
สันนิษฐานว่าเริ่มต้นขึ้นในยุคสำริด ราว ๒,๘๐๐ ปีก่อนพุทธกาล ซึ่งมีการค้นพบซากเมืองโบราณขนาดมหึมา ๒ แห่ง ริมแม่น้ำสินธุ และเมืองน้อยใหญอีกกว่า ๒,๕๐๐ แห่ง พบว่าเป็นอารยธรรมที่ยิ่งใหญ่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีการวางผังเมืองเป็นรูปแบบเดียวกันหมด บ้านเมืองก่ด้วยอิฐที่มีขนาดและรูปร่างเหมือนกัน มีการตัดถนนรูปแบบเดียวกัน มีระบบชลประทานอย่างดีเพื่อนำน้ำจากแม่น้ำสินธุเข้าสู่ผืนนาอันกว้างใหญ่ของประชาชน และมีการวางระบบท่อน้ำดีน้ำเสียเข้าสู่ตัวเมืองเป็นแห่งแรกของโลก

เมื่อแสงสุรีย์เริ่มอัศดงลง ณ ริมฝั่งคงคามหานที มหกรรมแห่งการบูชาที่เรียกว่า คงคาอารตี
ขอขอบคุณภาพจากwww.astroneemo.net

ขอขอบคุณภาพจากboard.trekkingthai.com


อารยธรรมลุ่มแม่น้ำฮวงโห จีน
แม่น้ำฮวงโหเปรียบเหมือนหัวใจและสายเลือดของอารยธรรมจีน ซึ่งก่อตัวขึ้นเมื่อหลายพันปีก่อนคริสตกาล เกิดจากชุมชนเกษตรกรรมที่อาศัยอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำแห่งนี้ที่ประสบกับอุทกภัยจากแม่น้ำฮวงโหบ่อยครั้ง จนขนานนามว่า แม่น้ำวิปโยค แต่เมื่อน้ำท่วมเริ่มลดลง ดินตะกอนที่แม่น้ำพัดพาเป็นระยะทางหลายพันกิโลเมตรกลายเป็นเหมือนของขวัญอันมีค่าให้กับชุมชนลุ่มแม่น้ำให้ได้ใช้ประโยชน์ด้านเกษตรกรรม และได้มีการร่วมมือกันเพื่อป้งกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นอีกจากแม่น้ำวิปโยค โดยการสร้างเขื่อนและขุดลอกขนานไปกับแม่น้ำ เพื่อป้องกันกระแสน้ำที่ไหลเชี่ยวกัดเซาะตลิ่งอันเป็นพื้นที่เพาะปลูก และมีการขุดคูทดน้ำ นำน้ำเข้าถึงพื้นที่เกษตรกรรมที่อยู่ไกลออกไปจากแม่น้ำได้อย่างเหมาะสม

แม่น้ำที่เกิดอุทกภัยมากที่สุดในโลก – แม่น้ำฮวงโหหรือแม่น้ำวิปโยค ประเทศจีน
ขอขอบคุณภาพจากhttp://sunisach13.wordpress.com/กิจกรรมโครงงาน/ความเป็นมาของอารยธรรมล/


แม่น้ำเหลืองหรือหวงเหอเป็นแม่น้ำสายยาวเป็นอันดับสองของจีน รองจากแม่น้ำแยงซีหรือฉางเจียง ชื่อแม่น้ำเหลืองได้จากดนทรายสีเหลืองที่แม่น้ำสายนี้พัดพามาจากทิศตะวันตกทำให้ความอุดมสมบูรณ์ในสองฟากแม่น้ำและในบริเวณที่แม่น้ำสายนี้ท่วมท้น แม่น้ำเหลืองให้ทั้งความอุดมสมบูรณ์ในการเพาะปลูก ทำมาหากิน และทำให้เกิดความหายนะทั้งทรัพย์สินและชีวิตเมื่อแม่น้ำเกิดท่วมท้น ดังนั้น แม่น้ำเหลืองจึงได้อีกชื่อหนึ่งว่า “แม่น้ำวิปโยค”

ขอขอบคุณภาพจากwww.manager.co.th

แม่น้ำฮวงโหหรือแม่น้ำเหลืองนับเป็นอู่อารยธรรมอันทรงคุณค่าแห่ง หนึ่งบนแผ่นดินใหญ่ มีหลักฐานการขุดพบซากฟอสซิลที่ระบุว่า มีมนุษย์วานรอายุ ๕- ๖ แสนปีก่อนในยุคดึกดำบรรพ์อาศัยอยู่ เรียก ‘มนุษย์วานรหลันเถียน’ หรือ มนุษย์วานรที่เป็นบรรพบุรุษของชนชาติจีนที่อาศัยอยู่ในอำเภอหลันเถียนของมณฑลส่านซี

อารยธรรมลุ่มแม่น้ำไนล์ อียิปต์
อียิปต์มีความเจริญด้านวิศวกรรมและการชลประทานเป็นอย่างมาก เป็นชาติแรกที่ริเริ่มการทดน้ำด้วยการสร้างเขื่อนด้วยคันดิน ขุดทะเลสาบและคูคลองระบายน้ำ เพื่อใช้ในการเกษตรและคมนาคม มีการตรวจสอบระดับน้ำในการชลประทานเป็นประจำทุกปี เพื่อประโยชน์ในการทดน้ำของปีต่อไป มีการจัดทำปฏิทินและแบ่งเป็นฤดูกาล เพื่อประโยชน์ในการทำเกษตรกรรม อารยธรรมอียิปต์จึงถือเป็นต้นแบบการชลประทานของอารยธรรมโลก และนักประวัติศาสตร์เปรียบอียิปต์เป็นดั่งของขวัญจากแม่น้ำไนล์ หากปราศจากแม่น้ำไนล์ ดินแดนอียิปต์ก็จะมีแต่ความแห้งแล้งและทะเลทราย

ขอขอบคุณภาพจากalbum.sanook.com

ขอขอบคุณภาพจาก sameaf.mfa.go.th

แม่น้ำไนล์ เป็น แม่น้ำที่ยาวที่สุดในโลก และยาวที่สุดในทวีปแอฟริกา ต้นกำเนิดอยู่ที่เทือกเขาทางตะวันออกของทวีปแอฟริกา เกิดจากแม่น้ำ ๒ สาย คือ แม่น้ำไวท์ไนล์ และ แม่น้ำบลูไนล์ ไหลมาบรรจบกันที่ นครคาร์ทูม เมืองหลวงของซูดาน ก่อนจะไหลขึ้นเหนือผ่านทะเลทรายอันร้อนระอุ และไหลลงสู่ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทางตอนเหนือของอียิปต์
มีความยาวโลกตะลึง ถึง ๖,๖๗๐ กิโลเมตร ( ๔,๑๔๐ ไมล์)
ขอขอบคุณภาพจากhttp://travel.mthai.com/world-travel/37993.html

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
http://www.manager.co.th/Science/ViewNews.aspx?NewsID=9520000093323