ในวรรณคดีเรื่องเสภาขุนช้าง ขุนแผน
บทพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยและพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวแต่เมื่อยังเป็นกรม อีกทั้งมีกวีอีกหลายท่านรวมทั้งสุนทรภู่ร่วมประพันธ์บทเสภานี้
มีส่วนที่เกี่ยวกับคำว่า ชะวากดังนี้
ชอขอบคุณภาพจาก atcloud.com
ยกออกนอกเมืองสวรรคโลก
ข้ามโคกเข้าป่าพนาศรี
เจ้าพลายกระสันพันทวี
รำลึกถึงนารีศรีมาลา
ถ้าแม้นแก้วแววตามาด้วยพี่
จะชวนชี้ชมไม้ไพรพฤกษา
คิดพลางเดินพลางตามทางมา
ข้ามท่าเขินเขาลำเนาธาร
แลเห็นเขาเงาเงื้อมชะง่อนชะโงก
เป็นกรวยโกรกน้ำสาดกระเซ็นซ่าน
ดูโครมครึกกึกก้องท้องพนานต์
พลุ่งพล่านมาแต่ยอดศิขรินทร์
เป็นชะวากวุ้งเวิ้งตะเพิงพัก
แง่ชะงักเงื้อมชะง่อนล้วนก้อนหิน
บ้างใสสดหยดย้อยเหมือนพลอยนิล
บ้างเหมือนกลิ่นภู่ร้อยห้อยเรียงราย
ตรงตระพักเพิงผาศิลาเผิน
ชะงักเงิ่นเงื้อมงอกชะแง้หงาย
ที่หุบห้วยเหวหินบิ่นทลาย
เป็นวุ้งโว้งเพรงพรายดูลายพร้อย
บ้างเป็นยอดกอดก่ายตะเกะตะกะ
ตะขรุตะขระเหี้ยนหักเป็นหินห้อย
ขยุกขยิกหยดหยอดเป็นยอดย้อย
บ้างแหลมลอยเลื่อมสลับระยับยิบ
บ้างงอกเง้าเป็นเงี่ยงบ้างเกลี้ยงกลม
บ้างโปปมเป็นปุ่มกะปุบกะปิบ
บ้างปอดแป้วเป็นพูดูลับลิบ
โล่งตะลิบแลตลอดยอดศิขรินทร์
เหล่ามิ่งไม้ไทรโศกอยู่ริมห้วย
ลมช่วยหล่นลอยกระแสสินธุ์
น้ำใสแลซึ้งถึงพื้นดิน
ฟุ้งกลิ่นสุมามาลย์บานระย้า
สัตตบุษย์บัวแดงขึ้นแฝงฝัก
พรรณผักพาดผ่านก้านบุบผา
แพงพวยพุ่งพาดพันสันตะวา
ลอยคงคาทอดยอดไปตามธาร...
บ้างใสสดหยดย้อยเหมือนพลอยนิล
บ้างเหมือนกลิ่นภู่ร้อยห้อยเรียงราย
ตรงตระพักเพิงผาศิลาเผิน
ชะงักเงิ่นเงื้อมงอกชะแง้หงาย
ที่หุบห้วยเหวหินบิ่นทลาย
เป็นวุ้งโว้งเพรงพรายดูลายพร้อย
บ้างเป็นยอดกอดก่ายตะเกะตะกะ
ตะขรุตะขระเหี้ยนหักเป็นหินห้อย
ขยุกขยิกหยดหยอดเป็นยอดย้อย
บ้างแหลมลอยเลื่อมสลับระยับยิบ
บ้างงอกเง้าเป็นเงี่ยงบ้างเกลี้ยงกลม
บ้างโปปมเป็นปุ่มกะปุบกะปิบ
บ้างปอดแป้วเป็นพูดูลับลิบ
โล่งตะลิบแลตลอดยอดศิขรินทร์
เหล่ามิ่งไม้ไทรโศกอยู่ริมห้วย
ลมช่วยหล่นลอยกระแสสินธุ์
น้ำใสแลซึ้งถึงพื้นดิน
ฟุ้งกลิ่นสุมามาลย์บานระย้า
สัตตบุษย์บัวแดงขึ้นแฝงฝัก
พรรณผักพาดผ่านก้านบุบผา
แพงพวยพุ่งพาดพันสันตะวา
ลอยคงคาทอดยอดไปตามธาร...
ขอขอบคุณภาพจากpumalone.blogspot.com
ในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ มีความหมายถึงคำต่าง ๆ ดังนี้
ชะวาก หมายถึง ชองที่เวิ้งวางเขาไป
วุง แปลวา เวาเปนเวิ้งเขาไป
เวิ้ง คือ ที่ เปดกวางเขาไปถัดจากที่แคบ เชน พนปากถ้ําไป เห็นเปนเวิ้ง
ตะเพิง หมายถึง เงื้อมเขาที่งอกงุมลงมา
แง คือ สวนที่เปนเหลี่ยมเปนสันเปนมุมหรือสวนที่ยื่นออกมา เชน แงหิน แงโตะ
เงื้อม หมายถึง สิ่งที่สูงยื่นง้ําออกมา เชน เงื้อมผา
ชะงอน หมายถึง หินที่เปนปุมเปนแงยื่นออกมาจากเขา
มีศัพทที่นาสนใจทางภูมิศาสตรคําหนึ่งซึ่งใชคํา ชะวาก มาประกอบคําทะเล เปน
ชะวากทะเล เพื่ออธิบายลักษณะเฉพาะแบบหนึ่งของฝงทะเล
รู รัก ภาษาไทย ฉบับราชบัณฑิตสถาน เลม ๑ อธิบายวา
ชะวากทะเล เปนศัพทบัญญัติทางภูมิศาสตร มีความหมายตรงกับภาษาอังกฤษวา estuary หมายถึง ฝงทะเลที่เวาเปนชองเขาไปยังปากแมน้ํา น้ําจืดจึงไหลลงมาปะทะแลวผสมกลมกลืนกับน้ําเค็ม จนแลดูคลายอาวขนาดเล็ก มักพบอยูบริเวณชายฝงทะเลที่เกิดการยุบตัวลงของเปลือกโลกในพื้นที่สวนนั้น
ขอขอบคุณข้อมูลจาก แสงจันทร แสนสุภา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น